Vorige keer schreef ik al over een techniek om vragen te gebruiken om meer ideeën te genereren. Ik heb er nog één! Het is een lang stuk, omdat het een “gevorderde” techniek is die wat uitleg vergt, sorry. Maar hij is de moeite waard en als je het een keer gedaan hebt blijkt het wel mee te vallen denk ik. En: hij doet wonderen voor de sfeer. Veel plezier ermee!

Absurde vragen voor een gegarandeerd andere kijk op de zaak

Leuk voor een verrassende invalshoek, maar met een stevige kans op slappe lach en chaos: de creativiteitstechniek van de absurde vragen. Daarbij vervang je elk element in een vraag door iets anders, variërend van een synoniem tot een willekeurig ander werkwoord of zelfstandig naamwoord. Daarna combineer je de antwoorden op die rare vragen weer geforceerd (“forced fit”) met je oorspronkelijke vraag.

Uitgangspunt voor deze techniek is een goed geformuleerde vraag. (Tips daarvoor vind je hier.)

Bijvoorbeeld: “Hoe kan onze politieke partij de verkiezingen winnen?”

Je maakt een tabel met kolommen voor elk element in je vraag had. Daaronder komen drie rijen, één rij voor synoniemen, één voor iets verdere associaties met het element en één met absurde variaties. In elk hokje komen drie opties. Denk er niet te lang over na, het maakt niet zoveel uit allemaal. Je krijgt zoiets als de tabel hieronder:

Elementen:	Politieke partij	Verkiezingen	Winnen
Synoniem, vergelijkbaar:	Kandidaat Favoriet Maatschappelijke organisatie	Populariteitswedstrijd Peilingen Strijd om de macht	Domineren Op  zijn naam schrijven Met een zege bekronen
Iets verder weg:	Vereniging Fanclub Belangenbehartiger	Loterij Competitie Oorlog	Toe-eigenen Vieren De concurrentie voorblijven
Absurd (je zoekt eenzelfde soort woord, maar dan uit een hele andere hoek en met een andere betekenis):	(één of andere groep:) School Kudde Assortiment	(iets van een wedstrijd, een zelfstandig naamwoord:) Foodfight So you wanna be a popstar Hink-stap-sprong	(een willekeurig werkwoord, dat enigszins logisch past achter een zin die bestaat uit groep – zelfstandig naamwoord:) Overbodig maken Verhakselen Er doorheen slapen

Nu ga je vragen samenstellen, met één woord uit elke kolom, maar niet per se uit dezelfde rij. (Dit zou je met een dobbelsteen kunnen doen, of met gesloten ogen aanwijzen, wat je leuk vindt.) Je krijgt tamelijk vreemde vragen, dat hoort zo.  Denk niet na over het nut van de vraag, maar probeer er wat antwoorden op te verzinnen. Die schrijf je op. Ga dan door naar de volgende vraag. Houd dit een poosje vol, een minuut of twintig, een vraag of vijf, minimaal. Ook weer niet te lang trouwens, daar win je niets mee.

Uitgelachen? Daarna komt een serieuzer deel. Je kunt nu kiezen:

1. Je concludeert: “we zijn lekker opgewarmd en gaan nu aan het echte werk beginnen”, schuift de absurde vragen en antwoorden terzijde en gaat verder met een andere techniek. Inspiratie daarvoor vind je bijvoorbeeld in het boek “Brainstormen met resultaat” van Wichert van Engelen. Of op dit blog.
2. Je gebruikt de absurde antwoorden om ideeën voor je echte vraag te bedenken. Dan pas je een forced fit toe: je combineert de uitgangsvraag geforceerd met de absurde antwoorden, en kijkt wat het oplevert. In beeld:

Voorbeeld:

Uitgangsvraag: “Hoe kan onze politieke partij de verkiezingen winnen?”

Absurde vraag, bijvoorbeeld: “Hoe kan onze belangenbehartiger de foodfight domineren?” Antwoorden: erwtjeskanon, extra plakkerige puree om mee te gooien, skibril om niets in de ogen te krijgen, samenwerken met anderen, eten waarmee je goed en hard kunt mikken (gehaktballen, pistoletjes, appels), enzovoorts.

Nu de ideeën koppelen aan de oorspronkelijke vraag:

• Erwtjeskanon: kleine acties, kleine dingen uitdelen, groot bereik met kleine berichtjes
• Extra plakkerige puree: mensen aan je binden, samenhang tussen onderdelen campagne, groepsgevoel versterken tussen kiezers, posters die niet wegwaaien of van de borden spoelen (extra plakkerig!), vasthoudend zijn in verspreiden standpunten; brieven schrijven naar de krant, massaal reageren op fora
• Skibril: bescherming: nadenken over campagne andere partijen en daarop inspelen, antwoorden klaar hebben voor verwachte tegenargumenten, masker: op de juiste momenten herkenbaar en onherkenbaar zijn, Ruttes eeuwige lach, met open vizier

Je ziet dat er ideeën uitkomen die nog niet meteen toepasbaar zijn. Een volgende stap zou dan zijn, verder te gaan met de ideeën die je prikkelend vindt. Ik ben bijvoorbeeld benieuwd naar kleine acties (vind ik leuk), de eeuwige lach van Rutte (hoe doe je dat zonder ongeloofwaardig te worden? Volgens mij vindt ‘ie het echt leuk…) en “met open vizier” (de ideale wereld in de politiek). Dus ik zou dan wat nieuwe vragen stellen: “welke kleine acties kan de politieke partij doen?”, “hoe kan de politieke partij een vrolijke en blije uitstraling hebben?” en “hoe kan een politieke partij met open vizier de verkiezingscampagne in gaan?”. En vervolgens per vraag weer ideeën bedenken, al dan niet et nog wat extra creativiteitstechnieken.

“Absurde vragen” is een lastige en best abstracte techniek, niet altijd lukt het. Maak je geen zorgen als het bij jou niet lukt, er zijn leuke technieken genoeg, probeer het bijvoorbeeld eens met associëren met beelden, zoals hier. (Een fijne set kaarten is de set “associatiekaarten”.)